WILLEM

                                                        Willem

       

Ik heb ‘m nu tien jaar. Het is maar een gewone tractor.  Een Kubota B1600 voor de kenners. ’s Nachts staat ie in de schuur en overdag, als het weer het toelaat, rijdt Willem naar buiten om het land te bewerken. Dat doet ie nu al sinds 2013. Trouw rijdt hij zijn rondjes over het land. Elke winter mag hij een week naar de garage, waar hij wordt nagekeken en verse olie krijgt. Veel meer heeft hij niet nodig.

Toch is Willem geen gewone tractor. Willem is namelijk een Warme Tractor. Maar om uit te leggen waarom Willem dat is, moet ik eerst iemand anders aan je voorstellen:

                                                             Henk

       

Voor Willem in de tuin arriveerde was Henk mijn trouwe knecht. Zoals je ziet is Henk wat kleiner. Hij moest meer rondjes rijden om de hele tuin te kunnen bewerken. Ook kon hij dat niet alleen, hij had immers maar twee wielen. Toch heb ik veel plezier met Henk gehad. Maar zo rond 2010 was het steeds moeilijker om nog nieuwe onderdelen voor Henk te krijgen. Zijn producent had ‘m uit de handel genomen, om het maar plastisch te zeggen. Henk heeft het nog ruim twee jaar volgehouden.  Na een kort gesprek met Henk was ik eruit: hij wilde liever ook overdag in de schuur blijven.

We startten de ‘Warme Tractor Actie’. Ik legde mijn leden in de tuin uit: we hebben een tractor nodig. We kunnen die niet betalen. Ik schat dat die 10.000 euro kost. We bedachten samen een plan. In de tuin groeiden veel pompoenen. Meer dan we nodig hadden. Van de rest maakten we chutney. Twee dagen waren we bezig en toen hadden we honderd potjes chutney. Die verkochten we voor 3 euro per stuk. Minus de kosten waren we  tweehonderd euro verder. Hetzelfde met witte kool. Daar maakten we atjar van. Ook brachten mensen hun lege statiegeldflessen bij ons. Ik had me niet gerealiseerd hoeveel verschillende supermarkten er bij ons in de buurt zijn. Ik ging elke winkel binnen met een volle vuilniszak, schoof elk flesje het apparaat in, en deed vele flesjes weer terug in de zak.

Na een paar maanden stond onze actie er zo voor:

       

Het nieuwe tuinseizoen stond op het punt te beginnen. Wat moest ik doen? Ik keek in mijn portemonnee, die keek hoofdschuddend terug. Er zat niets anders op: ik ging de schuur in, op zoek naar Henk. In de hoek van de schuur, in het halfduister, veilig onder een laagje stof, stond Henk uit te rusten. Ik kuchte voorzichtig. Geen reactie.

‘Henk,’  zei ik. ‘Henk!’

Geen reactie. Ik haalde een stofdoek en veegde voorzichtig de stof van de motorkap.

Ondertussen zei ik: ‘Henk, we moeten praten. Ik weet dat we dat al hebben gedaan en dat we er uit waren. En ik vind ook dat je meer dan recht heb op je rustige oude dag.’

Ik was inmiddels bij de handvaten en de gashendel aanbeland. Toen ik het gas voorzichtig opendraaide hoorde ik een zacht gegrom. Henk had er geen zin in, maar er zat nog wel leven in hem. Ik voelde mezelf verschrikkelijk, maar toch zette ik door.

‘Henk, heb je zin in een verse tank diesel?’ Weer een grom. ‘Met verse motorolie erbij?’ Nu bleef het stil. Ik vatte dat maar positief op.

Henk heeft dat seizoen zijn tweede jeugd beleefd. Hij was geweldig. Hij draaide als een zonnetje. Met de Warme Tractor Actie groep hadden we ondertussen een plan bedacht. Twee plannen eigenlijk. We gingen stoppen met potjes voor 3 euro te verkopen, het was tijd voor iets groters. Het eerste was een adoptieplan. Dat zag er zo uit:

De volgende onderdelen zijn voor adoptie beschikbaar:

Voor de tractor (30 onderdelen a 100 euro): 1 half  achterwiel, 1 half achterwiel, 1 half achterwiel, 1 half achterwiel, 1 voorwiel (2 eenh.), 1 achterband (2 eenh.), 2 voorbanden, 1 complete verlichtingset, 1 cylinder (3 eenh.), 1 accu, 1 motorkap , 1 versnellingsbak, Gas-, rem en koppeling, 1 radiateur, 1 hefinrichting, 1 ophangings 3-puntssysteem, 1 Brandstoftank, 1 Aftak-as, alle schroeven en bouten, complete bedrading, voor- en achteras, 2 remschijven voor, 2 remschijven achter, 1 complete stuurinrichting, 1 dashbord, alle tandwielen.

Voor de tractor (21 onderdelen a 50 euro): 1 stuur, 2 voorlampen, 2 achterlampen, 1 voorband (2 eenh.), 1 carburateur, 1 rolbeugel, 1 stoel, 2 spatborden achterwiel, 2 spatborden voorwiel, 2 treeplanken, 1 uitlaat, 1 distributieriem, alle pakkingen, 1 voor-as, 1 achter-as, 1 remschijf, 1 remschijf, 1 remschijf, 1 remschijf, 1 contactslot met sleuteltje

Voor de tractor (38 onderdelen a 25 euro): 1 voorlamp, 1 voorlamp, 1 achterlamp (2 eenh.),  1 claxon, 1 gaspedaal, 1 rempedaal, 1 koppelingspedaal, 1 spatbord achterwiel (2 eenh.), 1 spatbord voorwiel (2 eenh.), 1 treeplank (2 eenh.), 1 luchtfilter,  1 brandstofleiding, 1 waterpomp, 1 set schroeven en bouten (4 eenh.), 1 set bedrading (4 eenh.), 1 bougie, 1 snelheidsmeter, 1 toerentalmeter, 1 set tandwielen (4 eenh.), 1 versnellingspook (2 eenh.), 1 bedieningshendel hefinrichting, 1 slangenset vloeistoffen,  20 liter diesel, 5 liter olie.

Vervolg onderdelenlijst:

De frees: Een frees bestaat uit een as met ronddraaiende messen. De messen zitten met drieën in één compleet mes. De frees heeft 4 complete messen.

Voor de Frees (8 onderdelen a 100 euro): de as,  1 compleet mes, 1 compl. mes, 1 compl. mes, 1 compl. mes, de kap, de aftak-as, de ophanging voor de tractor

Voor de Frees (2 onderdelen a 50 euro: 1 roller, 1 beschermkap messen

Voor de Frees (12 onderdelen a 25 euro): 1 mes (12 eenh.)

Voor de Klepelmaaier (18 onderdelen a 100 euro)

Voor de Motormaaier (10 onderdelen a 100 euro)

Voor de Stalling (10 onderdelen a 100 euro):  1 zijwand links, 1 zijwand rechts, 1 achterwand. 1 vloer, 1 dak, 2 deuren, fundering,  transport (3x100 euro)

 

Het tweede plan was de Familiedag. Bij ons in de buurt zijn er nogal grote families. Nog steeds een erfenis van het jonge katholieke verleden, denk ik. Veel families zijn ook nogal hecht en organiseren elk jaar een familiedag. Kom, dachten we, laten we ze een keer iets anders aanbieden dan midgetgolven en pannenkoeken eten. We struinden de regionale middenstand af, promoveerden ze tot sponsors en haalden honderden broodjes, kilo’s kaas, koffie, bier, wijn, voor de horeca op, maar ook allerlei prijzen voor de loterij. Voor vijftien euro per persoon kregen mensen een totaalprogramma: eten, drinken, workshops schilderen, wilgentenenvlechten, kruiden, een wildplukwandeling. De zon scheen, er kwam een vioolorkestje spelen, mensen zaten op strobalen gezellig te kletsen en hadden het zo naar hun zin dat ze steeds maar vroegen waar de donatiepot stond. Op het einde van de dag hadden we een dienstenveiling met een geweldige veilingmeester die binnen een klein uur een paar duizend euro bij elkaar lulde.

Voor de familiedag was de stand van de actie:

Stand van de Warme Tractor:

Adoptieplan                                             1350,00

Kolenactie                                                 688,00

Losse donaties                                              52,00

Atjar, rode kool en pompoenchutney       305,00

Chutney 2                                                      58,50

Statiegeld                                                     19,75

Appels februari                                            80,00

Nieuwjaarsborrel                                         181,27

Stand warme Tractor                               2734,52

 

Toen de laatste gasten waren we vertrokken en we bij elkaar zaten met een biertje ging de penningmeester tellen. We hadden ruim vijfduizend euro binnengehaald. Op zo’n tweeduizend euro na hadden we ons doel bereikt. Het was tijd om op zoek te gaan naar een nieuwe knecht. Henk mocht weer naar de schuur. Hij keek wel een beetje chagrijnig toen Willem binnenkwam, maar was toch eigenlijk ook wel moe en blij met zijn hoekje in de schuur.

Willem, onze Warme Tractor, staat symbool voor een andere economie. Een economie van geven, vertrouwen, afstemmen, betrokkenheid, samen. We doen dit nu al achttien jaar en noemen het een pergola project. We spreken samen de contributie af, veel mensen werken mee in de tuin, we oogsten voor elkaar, ik laat aan mijn leden de boekhouding zien. We doen niet mee aan de grote boze markteconomie, maar hebben onze eigen oase geschapen. Heel het Vrije Westen? Nee, in een klein dorpje in Brabant, in Vortum-Mullem … Hier doen we het dus anders, op onze eigen manier. Sommige mensen geloven dat dit ook op grote schaal kan. Ik denk het niet. Wij kennen elkaar, daardoor hebben we ook wat voor elkaar over.

Lang ben ik bezig geweest de wereld te verbeteren. En nog steeds maak ik me druk over van alles. Maar wat echt wat oplevert is gewoon voor je eigen tuin en toko zorgen. Het gewoon doen. Op je eigen manier. En dan ineens hoor je dat in een ander klein dorp een voedselbos is gestart. Overal zijn mensen bezig met een nieuwe samenleving. Los van het systeem. Eigen onderwijsinitiatieven, landbouwprojecten, munteenheden, permacultuur. Ze hebben één ding gemeenschappelijk: samen. De nieuwe economie, de nieuwe samenleving is gebaseerd op samen, op vertrouwen. En ja, dan gaat er nog veel mis, omdat nog niet iedereen daar klaar voor is. Als het spannend wordt, zeker als er geld in het spel komt, dan steekt in ieder mens het wantrouwen weer de kop op en ja, dan sneuvelt er weer een project. Maar het zijn allemaal probeersels en van ieder experiment leren we.

Ik geloof niet in partijprogramma’s en ook niet in statuten en huishoudelijke reglementen. Bij ons in de tuin gaat het ook wel eens moeilijk met dat samen. Laatst hadden we het erover. Ik zuchtte, zat er doorheen, twijfelde zelfs even aan het voortbestaan van de tuin. Een van ons ging een lange reis maken. Martine vroeg hem om een laatste raad. Hij dacht na, stond op, keek me doordringend aan en zei: ‘Doorgaan.’